Karykatura  – przedstawienie osoby, wydarzenia lub przedmiotu, które cechuje się przesadą w oddaniu charakterystycznych elementów, właściwości, cech. Karykatura uwydatnia te cechy zwykle w celu ośmieszenia danej osoby, zjawiska itd.

Terminem tym określa się także dzieło zawierające właśnie takie przedstawienie. Często jest to rysunek (zazwyczaj portret), rzadziej rzeźba (np. karykatury autorstwa Józefa Gosławskiego). Także forma literacka, gdzie sposób przedstawienia postaci literackiej, polega na wyolbrzymieniu i pełnym przesady wyjaskrawieniu pewnych cech jej wyglądu zewnętrznego lub postawy wobec życia, mający na celu ośmieszającą charakterystykę. Karykatura jest jednym z uprzywilejowanych instrumentów satyry.

Słowo karykatura jest także używane na określenie zniekształcenia, wykrzywienia właściwego, naturalnego charakteru kogoś lub czegoś (deformacja).

 Karykatura Lecha Kaczyńskiego  

Zdjęcie rzeczywiste Lecha Kaczyńskiego

Karykatura Donalda Tuska

Zdjęcie rzeczywiste Donalda Tuska